La Vento 456
N-ro 456 2024年 3月号
Suita Esperanto-societo
吹田エスペラント会会報 発行：矢吹あさゑ 吹田市南金田２-４-４
郵便振替 00970-0-319578 年会費 6000円 準会員は 2400円
ホームページ http://suita.chu.jp
★ 朝日新聞の夕刊に中・高校生が発表した研究が載っていた。
一つ目は、黒たまごの謎に挑んだ中学生、木村凜太郎さん。「黒たまご」は、箱根の大涌谷で販売されている真っ黒な殻のたまごだ。私もみやげに買ったことがある。温泉に含まれる硫黄分と鉄分が反応して黒くなるとの説明に「へえ、そうなんだ」と。私は何も疑問に思わなかった。木村さんは、資料館を訪れた時に「黒くなる謎は未解決」と記されていたのでこの謎に挑みだしたそうだ。卵の殻と表面の黒い物質の分離ができれば分析もできると温泉地学研究所から助言を受け、再度大涌谷へ。コロナ禍、アルコール消毒をした観光客が「手が真っ黒だ！」と大騒ぎをしていたのにヒントを得て、黒い部分を取り出すことに成功。２０回以上も大涌谷に通い、試料を集め、小惑星リュウグウから持ち帰った試料を分析した専門家にも協力してもらう。「分析の結果、黒い物質には硫化鉄はほとんど含まれず、アミノ酸や糖類が加熱されることでできる有機物が多いことがわかった。この有機物が温泉中の硫黄分と反応することでゴムのような状態となり、卵の殻に付着しているとみられると結論づけた」。研究成果は日本分析化学会の学会誌に掲載されたそうだ。
もう一つは高校生の堀田千智さん。小学一年の夏、行列が居間まできたのが嫌で、アリが家に入らない方法を見つけようと観察・実験を始めたのがきっかけで、１０年も研究を続けた。小三の時に、アリは「コーヒー粉が苦手」とわかる。コーヒー粉がクロオオアリには効かないと分かり、さらに研究し、中二でシナモンが万能だと気づく。高校生になると、アリの行列が玄関から消えたことに気づき、「猛暑が響いたと仮説をたて、気象条件とアリの集まり方、動く速さを調べた。気温と地温が低いほど、アリが集まり、移動も速かった。地面が４１．５度を超えると、巣に戻ってしまう」。猛暑の中で「活動を続けると命に危険が及ぶため、行列が消えた」と考えた。
二人とも、疑問を解くために根気よく何年も研究を続けていった。二人を見守る周囲の大人の方たちの包容力にも感動した。
以前にアシナガバチの観察を続けてまとめ、本を出版した子がいたことを思い出した。
やりたいことを見つけてひたすら探求していく子どもたちの姿に、私も元気を分けてもらったような気分になれて、うれしくなった。 矢吹あさゑ
★ 例会学習より
＜論語の名言集から＞
1） その人をしらざれば、その友を見よ。
・Konfuceo diris ke vi komprenu iun personecon pere de ilia amiko. Tamen estas
ebleco de tute malsama okazo.
2） 過ちて改めざる、これを過ちという。
・Se vi ne volas korekti vian pekadon malgraux vi konas gxi estas pekado, vi
estas reala pekulo.
・Certe vera eraro estas ne korekti la eraron. La unuan eraron oni faras
gxenerale. Tamen estas grave ne ripetu gxin.
3） 学べばすなわち固ならず
・Sxajnas al mi, ke ju pli oni lernadas, obstino des pli estingigxas, kaj oni
komprenas sin malsagxa, kaj sekve oni denove celas altan nivelon.
・Tio eatas certa, mi kredas.Tiam cerbo estas cxiam juna.Tamen ju pli
maljunigxas, des pli rigoreco severigxas kaj demencigxas.
・Per akiro de scioj ni povas havi vastan horizonton kaj mildigi nian obstinon.
4） 朝（あした）に道を聞かば、夕べに死すとも可なり。
・Matene oni neniel povas kapti gravan vojon kaj maltrankvileco senlime
akompanos. Tial oni simple neniel povas morti. （この言葉に反逆的）
・Se matene homo povas konvinkigxi pri revelacio（天啓）de la vivo, tiu vespere
homo senhezite povas morti.
・Se ni povas ekkoni karan moralon en mateno, ni mortus havinte nenion
bedauxrindan en la sama vespero.
5） 吾が道は一、以て之を貫く
・Tio, kion mi faris tra la tuta vivo, estis omagxi al Dio kun plena respekto.
6） 天、徳を予に生ぜり
・Antaux longa tempo, mi auxdis prelegon de fizikisto Doktoro Yukawa. Li diris,
ke “Cxielo malfermas fenestron sur mia okulo en la momento, kaj prezentas
novan fizikan veron, tamen subite malaperas tiu cxi figuro. Do mi cxiam
havas slipon , kaj skribas tiun sur gxi. Cielo aldonas al mi virton.”
・Forto de la universe donas virton al homo.
・Konfuceo diris, “Mi povis havi virtojn kun providence helpo.”
・Cxielo estas universe mem. Gxi estas nature mem kaj homo estas unu parto el gxi.
7） 案ずるより産むが易し
・Praktika ago estas pli facila ol antauxa pensado pri la afero.
・Akusxo pli facilis, ol la koro maltrankviis.(V)
・Mi rekomendas vin, unue praktiku trans la malfacilajxon kaj poste konsideru pri la
rezulto.
8） 徳を以て徳に報いん
・Se monda politikaj gvidantoj agus por profit de aliaj landoj, nenia monda militoj aux
internacia konfliktoj okazus.
・Homo devas oferi vivon por alia homo.
・Edukita homo devas vivi kun multaj virtoj por bono de alia persono.
9） 君子は本を務む
・Edukita homo cxiam vivas celante en la direkto laux sia instinkto.
10） 本立ちて道生ず
・Vivu kun kredo, poste vi povos malfermi bonan estontecan vojon.
・Se vi vivas kun kredo, vi povas trovi vian irendan vojon.
１１）和を貴しと為す
・ Vivi kviete estas valore.
En la mondo plej grave estas ke homo amikigxu kun alia homo.
１２）君子は憂えず、懼れず
・ Homo de granda karaktero ne havas maltrankvilon kaj timon pro la fortika koro.
Edukita homo ne malgxojas kaj ne timas.
１３）仁 遠からず
・Por mi estas felicxe helpi homon, kiu estas en malfacilajxo.
・Homoj nature havas perfektan virton, tial ili povas kontrbui al la socio.
・Homoj dum iu tempo devas labori por aliaj personoj, tio sekve kontribuas por la socio.
１４）仁を欲すれば、斯に仁至る
・Fari bonon al alia homo iam ricevas saman faron de alia homo.
・Via kontribuo por la felicxo de alia persono poste faros vian vivon felicxa.
＜簡易エスペラント辞典を使って＞自分が知らなかった単語を２～３選び、短文を作る。
（１）grimaco(p.61) しかめ面
Antaux dektri jaroj mi malsanigxis en apopleksio（脳卒中）.
Poste mi enhospitaligxis dum 4monatoj, tamen pro paralizo（麻痺）cirkaux lipo pli kaj
pli mi multe suferis, finfine mia vizagxesprimo farigxis grimaco. Do mi decidis
barbohavi por kasxi mian grimacan vizagxon.
（２）① hamburgero(p.65) ハンバーガー ② haringo(p.65) ニシン
③ helico(p.66) らせん
Antaux kelkaj tagoj okazis la festo de mult-kultur-festo en Minoo proksime de mia
domo. Foiraj butiketoj trovigxis ekz. Hamburgera. Kaj en cxefa scenejo estis
prezentitaj, ekz. Danco de Argentina tango, precipe mi gxojis pri la infangxardena
danco, “Soranbusi, se demandus al mevo, cxu venus haring” kun gesto remilante helice”
（３）① hojli(p.67) 遠吠え ② hurli(p.69) 犬がほえる
Post ankaaux longe mi auxdis malgxojigan hojlon de hundo. Kiam mi preterpasas la
domon, hundo de la domo cxiam hurlas al mi. Mi pensas ke la hundo estas bona kiel
gardohundo, sed hurlita mi sentas min malbona.
（４）① inflamo(p.73) 炎症 ② intense(p.75) 激しい
En auxgusto mi ekzercigxis en folklora dancado en dauxro de tri tagoj, poste mi
havis intensan doloron en mia dekstra genuo. Mia genuo havis inflamon. Mi vizitadis
hospitalon dum kvar monatoj, nun mia dekstra genuo estas baldaux resanigxonta.
（５）intervjuo(p.76) インタビュー
Mi neniam ricevis intervjuon en mia vivo. Estas granda bedauxro, ke en la blua
signala lanterno materialo de malmoligxo（硬化剤）kiun mi produktis en mia fabriko
estis miksita. Neniu sciis, ke tio estis rimarkinda materialo se tio ne ekzistus, lanterno
ne ekzistas. Cxar tiu cxi materialo de malmoligxo ne perdigas brilon dum kelk dek
jaroj. Neniu gazetisto komprenis tiun cxi valoron. Ecx nun mi bedauxras ke mi ne estis
intervjuita.
（６）① kapsiko(p.83) 唐辛子 ② dolcxa kapsiko(p.83) ピーマン
Mi plantis dolcxa kapsikon najbare de kapsiko.
En la sekvanta jaro mi semis la semon de tiu cxi dolcxa kapsiko. Fruktis tre rugxa
kaj pika dolcxa kapsiko kiu ne povas mangxi.