N-ro 413 2020年 8月号
Suita Esperanto-societo
吹田エスペラント会会報 発行：矢野義男 吹田市山田東2-25-13
郵便振替 00970-0-319578 年会費 6000円 準会費 2400円
ホームページ http://suita.chu.jp
★ 例年よりも十日ほど遅れてやっと梅雨が明けました。でも、コロナ禍は続きます。どこまで我慢をし続けなければならないのでしょうか。人間を試されているのかも…。
7月のエスペラント相撲の感想です。
Samo
Mi legis la romanon, “Kvazaŭ ĉio dependus de mi” verkita de Trevor Steele, germano, kiu naskiĝis en 1896. Ĉefa enhavo estas lia amika rialto kun Kurt Lenz.
Ĝi komenciĝas ekde ilia elementa-lernejana tempo. En lernejo oni instruis lernejanojn pri tio, ke la plej supera raso estas la arjoj kaj ni germanoj staras absolute pinte de tiu grupo.
Instruisto rikanis, “Ha, vi, Lenz, vi estas judo!”. Kurt Lenz respondis,”Mi ne, sed tute ne gravas. Ni ĉiuj estas homoj.”
Kurt Lenz estis prizorgata de nur patrino malsanema. Kurt ne havis gefratojn kaj tute ne sciis pri patro foraperinta. Tamen la patrino frue mortis. Kurt estis prizorgata de Onklo, Gustavo.
En 1914 okazis la Unua Mondmilito. Li kaj Kurt iris kune kun centoj da samaĝuloj prezenti ilin al armea kuracisto. Li estis deklarita “milit-kapabla” kaj devis prezenti sin ĉe garnizonejo la postan semajnon. Kurt pro sia “iom kurba dorso kaj iom fajfaj pulmoj” estis “milit-nekapabla” kaj devis resti ĉe sia posteno.
Oni metis milit-kapablojn en trajnon kaj ekspedis ilin al Flandorio, kie kontraŭatende la malamikoj. Li vundiĝis jam la unuan tagon, antaŭ ol li sukcesis mortigi eĉ unu malamikon. La kuglo, kiu finis lian personan militon, venis de ie. Ĝi frakasis lian maldekstran kokson kaj ne plu taŭgas kiel soldato.
En 1916 la perdoj de germanaj armeoj estis tiel akutaj, ke viro kun du kruroj kaj du brakoj estis rigardata “mulit-kapabla”. Ankaŭ Kurt Lenz ricevis ordonon sin prezenti en la sama garnizonejo. Kurt devis skribi leterojn dum sia tempo ĉe la fronto. Kiel okazis, ke liaj leteroj trairis la militcenzuron, estas al li mistero.
En 1917 kiam li vizitis Kurt en la lazareto, la aspekto de Kurt ŝokis lin: la vizaĝo de Kurt estis pli longa kaj tro maldika, la okuloj retiriĝis, la haroj tiel malabunde kreskis, ke Kurt ŝajnis kalviĝanta. Sed plej konsternis la braĝegriza vizaĝkoloro kaj malfeliĉo en la okuloj. Ke kurt havas krome trapafitan brakon en gipso.
Onklo, Gustavo foje opiniis jene, kaj Kurt mem konsentis kun Onklo: se la soldatoj ambaŭflanke turnus siajn fusilojn kontraŭ siaj generaloj, senpovintus ilin, eĉ se necese mortigus, kaj deklarus pacon laŭ la tuta fronto,—kiom da homvivoj, kiom da pejzaĝo estus savitaj. Io simila okazis en Ruslando, ĉu ne. Tamen la mondo ne tiel progresis. Tio estis la revo de la socialistoj. Onklo Gustavo estis unu el ili. (daŭros al la venonta Sumoo)
Mateno
Mi legis “Winnie-la-Pu”. En la sepa ĉapitro Kuniklo, kiu antipatiis Kanga kaj Bebo Ruo, iun tagon forportis la bebon Ruo komplice kun Pu kaj Porketo. Sed ilia projekto malsukcesis. Kanga kaj Ruo restis en la Arbaro kiel amiko kaj amikino. Kaj ili ĉiuj vivis feliĉe denove. En oka ĉapitro Kristoforo Robin kun kamaradoj en la Arbaro piknikis por ekspediciado al la Norda Poluso. Kiam Pu trovis “la Nordan Palison”, ĉiuj laŭdis lin. En la naŭa ĉapitro la Arbaro estis atakita de inundo. Pu savis Porketo per lia kuraĝo kaj spirito. En la deka ĉapitro Kristoforo Robin okazigis Feston por Pu,kaj donacis al li specialan sortimentan krajonujon.
En tiu ĉi rakonto ĉiuj bestaj pupoj estas ĉarmaj, originalaj kaj aktivaj. Pu estas la plej interesa. Mi rememoris la puran scivolemon de infaneco.
Granda Kampo
Ĉi-foje mi legis la libron “Amo kaj malamo” verkita de Julian Modest.
De titolo mi ne povis supozi kriman romanon. Sed la afero estas, ke post la festo por la kvardekjariĝo ĉefrolulo Plamen Filov trovis la anoniman minacan leteron en la korto de la domo. Li estis riĉulo, posedas du grandajn vendejojn, vinfabrikon kaj hotelojn. Kaj loĝis en “Lazuzo”, la plej eleganta kvartalo en la urbo Burgo. Post kelkaj tagoj li estis murdita en aŭto, kaj Komisaro Kalojan Safirov komencis esplori kaj serĉi la murdiston.
Li profesie okupiĝas pri krima esploro dudek kvin jarojn. La rezulto de liaj esploroj, antaŭa komuna posedanto kun Plamen, Stefan Lambov estis murdisto. Kial li murdis Plamen-n, tio rezultis ke Plamen estis riĉulo, kaj rilato kun edzino de Stefan estis kaŭzo. Finleginte, mi komprenis ĉi tiun titolon.
Majo
Majo legis Fabelojn de la Verda Pigo Kolektitaj de Louis Beaucaire, kiu verŝajne estis plena de fantaziaj imagpovoj.
Ĉiuj rakontoj estas tiel amuzaj, ke mi foje ridis laŭte dum legado. Temas pri humuraj aŭ sensencaj okazintaĵoj en esperantujo kun eksterordinaraj esperantistoj, feinoj kaj UFOanoj. En iu epizodo, Eĉ D-ro Zamenhof mem aperas kiam li ĝuus kompletigis la lingvon. Estas avantaĝo de esperantistoj, kiuj longe lernadis Esperanton, ĉar ili povas tuj rimarki la ridindaĵojn kaj foje sarkasmaj aludojn. Aldone Majo legis “Lingvo Stilo Formo Studoj”n de K. Kalocsay.
Lumo
Mi legis la libron ”Lagoj en la Mondo” daŭrigante antaŭan EP-sumoo .
Finfine mi povis tralegi ĉi tiun libron tra la kvinfojaj Esperanto-Sumooj.
Tiu ĉi libro estis eldonita de la Grupo por la Esperanto Eldono de “Lagoj en la Mondo”. En ili estas tradkisto s-ro Ikemoto Morio ,kiu estas pli maljuna frato de edzo de mia fratino.
Li apartenis al Nagahama EP societo kaj agadis dum longa tempo. Antaŭ kelkaj jaroj mi ricevis tiun ĉi libron pere de mia fratino. Dank al EP-sumoo mi povis tralegi ĝin kaj komprenis pri diversajn problemojn de la lagoj en la mondo.
La enhavo, kiun mi ĉi foje legis, estas “Lagoj en Sud-Ameriko” kaj ”Lagoj en la mondo kaj la lago Biŭa”.
Lago havas diversajn riĉfontojn valorojn en kampoj de fiŝado ,trinkakvo, akvo por agriklulturo kaj industrio ,trismo, refresiĝo ktp. La lago Biŭa estas tipa ekzemplo por diskuti pri akvmalpurigo kaŭzita diversaj aferoj kaj por ekspluati diversajn industriojn. Japanaj sciencistoj interesiĝis pri akvproblemoj kaj partoprenis en Pinta Konferenco pri Akvo kaj gvidis ĝin.
En ĉi tiu libro aperis multaj terminoj, mi sentis malfacilon en kompreno.Tamen dank al mia obstina Sumoo mi povis transiri altajn nivelojn. Dankon!
★ ラベント7月号に掲載した沖縄の高校生の詩に関して佐々木辰夫さんが手紙と原稿を送ってくださったので掲載させていただきます。
ご無沙汰いたしております。La ventoは毎号欠かさず拝読しています。ただし日本語部分のみです。
同封の拙稿、非常にあつかましい次第ですが貴誌に掲載して頂きたく考えた次第です。
Ne-esperantistoのわがままですが、貴誌先号の企画にじっとしておれなかったのです
「平和の詩」の転載と訳詞作業とそれの掲載はザメンホフ精神の継承にほかなりません。
Pacon mondon. Dankon！ 佐々木辰夫
平和詩創作の背景
本紙前号に沖縄県首里高校三年高良朱香音さんの秀逸な「平和の詩」がエス訳とともに掲載されました。私は詩の内容レベルは言うまでもなく、本紙にそれが掲載されたことに驚きとともに敬意を表す次第です。私も当日同じ新聞で読み感激致しました。沖縄全戦没者追悼式で児童・生徒・学生の詩や作文がこれまでも朗読され話題となってきました。例えば2年前私の知人（大学教員）のゼミで、ある教え子の娘さん、中学1年の少女が、その平和の詩を同じ場所で読み上げました。これも優れたものでした。このような営みの背景について紹介したいと思い、以下拙いものを書きました。
沖縄戦は事実上1945年3月下旬から9月上旬まで続きましたが、米軍は沖縄本島に上陸（4月1日）するや、その一週間後には、すでに住民を収容所（キャンプ）に収容し始めました。（最終的に米軍は285万人収容）5月、沖縄の元教師たちが「馬小屋」や「茅葺の家」で学校を開設することを米軍に求めました。先日までススメ、ヘイタイの教育を行っていた教師たちは、そうはいかないので、取り敢えず読み書き・ソロバン（算術）だけは教え始めたようです。その数年後、本土に「新しい日本の平和憲法」があることを知った沖縄の教師たちは、大転換をとげざるをえなかったのです。＜私達は間違った教育を児童・生徒達に施し、沖縄戦に参加させ多くの生徒らを戦死に追いやってしまった＞と深刻な反省と平和憲法の内容のすばらしさに圧倒されました。教職員会の代表たちが本土に赴き、沖縄の教育事情の貧弱さを訴え、教育教材と学校建設の資材・教育備品などの寄贈を要請してまわりました。
平和教育の教材の到着の頃から、沖縄で、いわゆる「平和教育」の実践が始まりました。以来「平和学習」が今も引き継がれ、作文・詩・演劇（児童劇）や沖縄に古くから伝わる琉球舞踊や民謡が教室で教えられています。別段、詩や作文部門のコンクールで一等になったものが、必ず戦没者追悼式で披露されるというならわしでもありませんが、詩や作文の審査員たちが、任意にその作品の中から式にふさわしいものを推薦しているようです。沖縄県ではこうして戦争体験の記憶・伝承と平和学習が並行してなされています。むろん問題がないわけではありません。例えば『沖縄県史 沖縄戦』（2017年発行 沖縄県教育委員会発行）では「学校での平和学習」について様々な面から問題点を縷々指摘していますが、それら営みの掃苔があの詩作品に結晶しているといっても、決して過言でありません。吹田エス会の皆様に重ねて敬意を表します。
例会学習より
テーマは cxapo
１）帽子を目深に引き下げる。
（模範解答）
Tiri la cxapon profunden.
２）彼には脱帽する他はない
（模範解答）
Antaux li ni devas nur demeti la cxapelon.
３）帽子を軽くつまんで会釈する。
（模範解答）
leveti la cxapelon
おまけ
- 麦わら帽子 pajla cxapelo
- ボトルキャップ cxapo de botelo
- キノコの傘 cxapelo 参考 cxapo つばのない帽子 cxapelo つばのある帽子